Το κόμμα Τσίπρα: πιερότοι και κολομπίνες

 

του Χρήστου Λάσκου  απο το ThePressProject

Εδώ και καιρό το κόμμα Τσίπρα είναι πραγματικό καρναβάλι. Όχι, όμως, το λαϊκό, απελευθερωτικό καρναβάλι, που ανέλυσε ο Μπαχτίν, στον καιρό του, αλλά ένα δυσώδες καθεστωτικό καρναβάλι. Το γεγονός, μάλιστα, πως ο ίδιος ο Τσίπρας εκφράζεται με διαρροές -όρος αλληλένδετος με λειτουργίες αποχέτευσης- κάνει τη δυσωδία εξηγήσιμη.

Όλοι εναντίον όλων, σε μια «φραξιονιστική πάλη χωρίς αρχές» και χωρίς κανένα πολιτικό περιεχόμενο.

Άλλωστε, επί του πολιτικού, από το ’15 κι έπειτα, δεν εκδηλώθηκε η παραμικρή διαφωνία. Από τον Τσακαλώτο μέχρι τη Γεροβασίλη, από το Φάμελλο έως τη Δούρου, τον Λάμπρου ή τον Ηλιόπουλο συμφωνούσαν όλοι σε όλα. Η άποψη του «Αλέξη», η Σκέψη του Μεγάλου Τιμονιέρη, ήταν για όλους υπέρτατος νόμος. Γι’ αυτό και προτιμώ να μιλάω για κόμμα Τσίπρα και όχι για ΣΥΡΙΖΑ.

Ακόμη και στη ΝΔ ή το ΠΑΣΟΚ εκδηλώνονται πολιτικές διαφωνίες. Πολλές φορές, μάλιστα, εκφράζουν πραγματική πολιτική διάσταση. Στο κόμμα Τσίπρα αυτό που επικράτησε ήταν κάτι σαν σταλινισμός με κομφετί. Ένας αρχηγισμός με γελοία χαρακτηριστικά, ένας ακραίος κυβερνητισμός που, όπως σε όλες τις αντίστοιχες περιπτώσεις, καταλήγει σε σύστριγγλο.

Όσο κι αν προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε, λοιπόν, πολιτικές διαφοροποιήσεις, από τη ΝεΑρ και τους κασσελακίστας μέχρι τους αυθεντικούς τσιπραίους -ομάδα Γεροβασίλη -Φλαμπουράρη, σα να λέμε- και τους πολακικούς, τζάμπα θα πάει η προσπάθεια.

Η σύγκρουση παίρνει κανιβαλικά χαρακτηριστικά ακριβώς επειδή δεν έχει πολιτικό περιεχόμενο. Το μοναδικό -απολύτως μοναδικό- επίδικο είναι οι καρέκλες και τα υλικά  οφέλη, που πάνε μαζί. Στους πιο «πολιτικούς» θα μπορούσαμε να διαπιστώσουμε και μια εσάνς από διάθεση προσφοράς (sic) προς τη χώρα, το λαό και τον τόπο. Ως υλιστές (!), όμως, που είναι, τα «υλιστικά» δεν μπορεί παρά να προηγούνται και στην περίπτωσή τους.

Συνυπήρξα με τον Τσίπρα στην Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ, σχεδόν από την εκλογή του ως προέδρου μέχρι την κωλοτούμπα. Νομίζω ότι έχω μια αρκετά καλή ιδέα για τον άνθρωπο. Δεν θα κάνω εδώ κάποια εκτενή αναφορά. Θέλω, όμως, να σημειώσω δυο τρία πράγματα, που νομίζω ότι μπορεί να συνεισφέρουν στην εκτίμηση της σημερινής κατάστασης.

Ο Τσίπρας δεν έχαιρε καμιάς ιδιαίτερης εκτίμησης στο κορυφαίο όργανο του κόμματος. Όλοι ήξεραν πως δεν είχε κάποια συγκρότηση, κάποια, δηλαδή, δυνατότητα να πηγαίνει πέρα από το άμεσο και συγκυριακό. Η στρατηγική δεν ήταν, σα να λέμε, το ισχυρό του σημείο. Γι’ αυτό και το βασικό στοιχείο των τοποθετήσεών του ήταν ο γυμνός και ανερμάτιστος πολιτικισμός. Η εμμονή με τα «σκάνδαλα» και τη «διαπλοκή», ως το κύριο αντικείμενο της παρέμβασης του κόμματός του, ιδίως από το ’15 και μετά, είναι το καλύτερο παράδειγμα αυτού που θέλω να πω.

Αυτό που αξιοποίησε προκειμένου να κυριαρχήσει ήταν η πραξικοπηματική χρήση των πρωθυπουργικών προνομίων ενάντια στους πρώην συντρόφους του. Παρόλο, λοιπόν, που μεγαλοπιάστηκε γρήγορα, νομίζω ότι είχε ένα είδος διαρκούς αισθήματος κατωτερότητας. Όποτε επέλεξε συνεργάτες -όχι αυτούς που «φορτώθηκε» στο μέτρο που ήταν αιρετοί μέσα από τις καταστατικές διαδικασίες- ήταν πάντα του χεριού του. Σκεφτείτε μόνο ποιόν είχε ως «υπεύθυνο στρατηγικού σχεδιασμού». Ή ποιους έκανε γραμματείς του κόμματος μετά τον Σκουρλέτη, όταν οριστικά, πλέον, τους διόριζε και δεν εκλέγονταν από πουθενά. Ή τις μεταγραφές από τον ευρύτερη «δημοκρατική παράταξη», που έκανε –«αεροδρομίου» όλες.

Τι έπεται, άραγε;

Οι τσιπραίοι θεωρώ πιθανό να επιχειρήσουν να κάνουν κάτι μαζί με το ΠΑΣΟΚ. Οι κασσελάκηδες θα κάνουν αναρτήσεις από το προαναγγελθέν τετραήμερο γλέντι του γάμου και θα καλλωπίζουν το βόθρο στις Σπέτσες. Οι ΝεΑρινοί θα ελπίζουν σε βελτίωση των επιδόσεών τους μετά από το ταπεινωτικό εκλογικό τους αποτέλεσμα με όλη την δημοσιότητα και το σπρώξιμο, που είχαν.

Οσονούπω, θα έχουμε και κόμμα Πολάκη. Όποιος μπορεί, ας το εντάξει στην πολιτική γεωγραφία.  Σίγουρα, πάντως, δεν θα έχει, έστω μακρινή, σχέση με την όποια Αριστερά. Ένας πραγματικός -μη κατατάξιμος πολιτικά- ανοιχτός οχετός.

Το κόμμα Τσίπρα αποσυντίθεται εδώ και μια δεκαετία σχεδόν. Η αποφορά γίνεται όλο και πιο αποκρουστική. Οι «διαρροές» έρχονται να ενισχύσουν την ανυπόφορη δυσωδία. Όσο κι αν η εξελισσόμενη, μετά την περσινή -πολλοστή- εξευτελιστική συντριβή του Τσίπρα από τον Μητσοτάκη, βατραχομυομαχία βγάζει πολύ γέλιο, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε την τρομερή ζημιά, που έκανε αυτό το πολιτικό προσωπικό όχι μόνο στο ελληνικό, αλλά και στο διεθνές κίνημα, στην παγκόσμια Αριστερά.

Κυρίως, δεν πρέπει να ξεχνάμε πόσο καθοριστική για την πολιτική αποτελεσματικότητα είναι η δημοκρατία, η συλλογικότητα. Η καχυποψία για τις ηγεσίες, ακόμη και τις καλύτερες, η, από μια ελευθεριακή οπτική, υποτίμηση της σημασίας τους,  η διαμόρφωση ισχυρότατων θεσμικών αντίβαρων απέναντι στην εξουσία τους, η καταστατική προσωρινότητά τους σε θέσεις κομματικές ή κρατικές -γιατί τέτοιες είναι οι βουλευτικές θέσεις-, η πληρωμή τους με το μισθό του μέσου εργαζόμενου, η δυνατότητα άμεσης ανάκλησης είναι θεμελιώδη στοιχεία μιας αριστερής εναλλακτικής.

Έχουμε πολλά να μάθουμε από όλο αυτό. Το γεγονός πως τελειώνει μέσα στη χλεύη είναι καλό πράγμα. Ο πλήρης εξευτελισμός αυτού του μορφώματος, που υπήρξε ντροπή για την Αριστερά και προσβολή για την ελληνική εργατική τάξη, είναι καλό νέο.

Δεν σημαίνει πως έρχονται γρήγορα καλύτερες μέρες. Η έκλειψη, όμως, του κόμματος Τσίπρα, μέσα στα χάχανα, βγάζει ένα εμπόδιο από το δρόμο της όποιας δυνατής ανασύνταξης.